Jak uzyskać odporność po mamie? Czyli szczepienia zalecane podczas ciąży.

Z tego materiału dowiesz się:

• Które szczepionki można przyjmować w ciąży?
• Niemowlę i krztusiec. Jakie są zagrożenia?
• Jak zapewnić niemowlakowi ochronę przed krztuścem?
• Czy karmiąc piersią zapewniasz odporność swojemu dziecku?
• Czy szczepionka Tdap będzie bezpieczna dla Ciebie i Twojego dziecka?

Bezpieczne pierwsze dni dziecka

W pierwszych miesiącach życia dziecka ryzyko poważnych chorób i ich powikłań jest największe¹. Dlatego zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych oraz Rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników kobietom w ciąży zalecane jest szczepienie przeciw krztuścowi szczepionką Tdap (przeciw tężcowi, błonicy i krztuścowi) między 27 a 36 tygodniem ciąży oraz szczepienie przeciw grypie^2,3. Przyjęcie tych dwóch szczepionek umożliwia matce wytworzenie przeciwciał ochronnych, które zostaną przekazane dziecku i pomogą je chronić przed tymi chorobami w pierwszych miesiącach jego  życia¹. Szczepienie kobiet w ciąży zmniejsza ryzyko rozwoju choroby zakaźnej zarówno u kobiety ciężarnej jak i u noworodka⁴!

Które szczepionki można przyjmować w ciąży?

Pewnie słyszałaś różne opinie na temat szczepień w ciąży. Prawda jest jedna! W ciąży można bezpiecznie podawać szczepionki inaktywowane (przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi oraz przeciw grypie i COVID-19)⁵, czyli takie które nie zawierają żywych fragmentów drobnoustrojów⁶ i nie mogą powodować choroby przeciwko której uodparniają⁷. Ciężarnym nie podaje się natomiast szczepionek żywych (np. szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR), czy szczepionki przeciw ospie wietrznej)⁵.

Niemowlę i krztusiec. Jakie są zagrożenia?

Krztusiec jest wysoce zakaźną chorobą, która rozprzestrzenia się między ludźmi drogą kropelkową (poprzez bliski kontakt, kaszel lub kichanie), jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt, dla których może stanowić zagrożenie życia⁷. Poza umiarkowanymi objawami kataru i kaszlu, u dzieci i niemowląt mogą rozwijać się znacznie poważniejsze objawy, takie jak gwałtowne napady kaszlu, trudności w oddychaniu, jedzeniu, piciu i spaniu. Dzieci chore na krztusiec mogą sinieć z powodu braku powietrza oraz wymiotować po napadzie kaszlu. W  najcięższych przypadkach krztusiec może doprowadzić do zapalenia płuc, trwałego uszkodzenia mózgu, a nawet śmierci⁸. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania krztuścowi jest szczepienie. Szczepienie kobiet w ciąży szczepionką Tdap jest szczególnie ważne⁹, ponieważ pomaga chronić dziecko w pierwszych miesiącach życia, czyli w okresie kiedy jest najbardziej narażone na ciężki
przebieg krztuśca¹⁰.

Jak zapewnić niemowlakowi ochronę przed krztuścem?

Tylko Ty możesz przekazać ochronę przed krztuścem swojemu dziecku, zanim się jeszcze urodzi!¹¹ Jeśli otrzymasz szczepionkę przeciwko krztuścowi podczas ciąży, przekażesz przeciwciała swojemu dziecku jeszcze przed jego narodzinami11 (dzięki transferowi przeciwciał przez łożysko¹²). Te przeciwciała pomogą chronić Twoje dziecko przez krztuścem w pierwszych miesiącach jego życia, aż do momentu otrzymania pierwszych szczepionek¹¹. Szczepienie przypominające Tdap zalane jest wszystkim kobietom ciężarnym między 27 a 36 tygodniem każdej ciąży^2,11.

Czy karmiąc piersią zapewniam odporność swojemu dziecku?

Karmienie piersią niesie korzyści zdrowotne zarówno dla niemowlaka, jak i dla matki. Mleko  matki zapewnia dziecku idealne wartości odżywcze, wspiera wzrost i rozwój. Dodatkowo karmienie piersią może pomóc chronić dziecko przed niektórymi chorobami. Zawarte w mleku matki przeciwciała pomagają dzieciom rozwijać silny układ odpornościowy i chronić je przed chorobami¹³. Chociaż karmienie piersią stanowi podstawę profilaktyki wielu chorób, nie uważa się, żeby zapewniało odpowiednią ochronę przed krztuścem, dlatego kobietom ciężarnym zaleca się szczepienie przypominające Tdap (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi) w każdej ciąży^2,14.  Przeciwciała, które przekażesz swojemu dziecku zanim się jeszcze urodzi, będą stanowiły jedyną ochronę przed krztuścem, zanim dziecko rozpocznie rutynowe szczepienia¹¹.

Czy szczepionka Tdap będzie bezpieczna dla mnie i mojego dziecka?

W ciąży można bezpiecznie podawać szczepionki inaktywowane (przeciw błonicy, tężcowi i  krztuścowi oraz przeciw grypie)⁵. Szczepionka przeciw krztuścowi nie zawiera żywych fragmentów drobnoustroju i nie może powodować krztuśca u Ciebie ani u Twojego dziecka¹¹. Szczepionka Tdap jest bezpieczna zarówno dla ciężarnej jak i jej dziecka, a przyjęcie szczepionki w ciąży nie zwiększa ryzyka komplikacji ciążowych^7,11. Większość działań niepożądanych po szczepionce Tdap ma charakter łagodny, a poważne działania niepożądane występują niezwykle rzadko⁷. W Polsce oraz wielu innych krajach, szczepienie Tdap zalecane jest kobietom ciężarnym między 27 a 36 tygodniem każdej ciąży^2,12. Przyjęcie szczepionki Tdap między 27 a 36 tygodniem ciąży, obniża ryzyko zakażenia krztuścem u dzieci poniżej 2 miesiąca życia o 78%¹¹.

Szczepionka Tdap

Szczepionka przypominająca Tdap (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi) zalecana jest²:

• kobietom w ciąży między 27 a 36 tygodniem ciąży,
• osobom z otoczenia noworodków i niemowląt do ukończenia 12 miesiąca życia,
• wszystkim osobom dorosłym pojedynczą dawką przypominającą co 10 lat zamiast dawki  przypominającej szczepionki Td (błoniczo-tężcowej).

Krztusiec jest wysoce zakaźną chorobą, która stanowi zagrożenie dla osób w każdym wieku, natomiast dla niemowląt może stanowić nawet zagrożenie życia. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania krztuścowi jest szczepienie⁹!
Szczepienie kobiet w ciąży szczepionką Tdap jest szczególnie ważne⁹, ponieważ pomaga chronić niemowlę w okresie gdy jest najbardziej narażone na ciężki przebieg i powikłania choroby¹¹. Zaszczepienie wszystkich osób bliskich noworodkowi (starsze rodzeństwo, rodzice, dziadkowie) pomoże chronić nie tylko ich samych ale także dziecko¹. Szczepienie przypominające Tdap zapewnia również ochronę przed tężcem i błonicą. Zadbaj o ochronę swoją, swojego dziecka oraz swoich najbliższych dzięki szczepieniom przypominającym Tdap!