Fabry Hastalığında Yeni Trendler

“Omics” Çağında Fabry’de Güncel Gelişmeler

Genetik

• İnsan gen mutasyon veritabanlarında çok sayıda GLA varyantı rapor edilmiş olup, bunların da %75’ini de, yanlış anlam, anlamsız ve ek yeri konsensüs mutasyonlarından oluşan nokta mutasyonlar oluşturmaktadır.
• Bu mutasyonlar genellikle klasik fenotipe neden olur (a-Gal A enzim aktivitesi çok az veya hiç yoktur).
•  Diğer taraftan, yanlış anlamlı, nadir şifreli ekleme ve küçük çerçeve içi mutasyonlar, rezidüel α-Gal A aktivitesine sahip enzimleri kodlayabilir ve genellikle “kardiyak” ve “daha sonra başlayan” fenotipleri belirler. 

Klinik Bulgular

• İlk semptomlar, genellikle kronik nöropatik ağrı ve epizodik şiddetli ağrı krizleri olup, ortalama olarak kızlarda 7-8 yaşında ve erkeklerde 6 yaşında ortaya çıkar.

Fabry İlişkili Böbrek Hastalığı

• Böbrek yetmezliği, Fabry hastalarında önde gelen ölüm nedenidir.
• Kronik böbrek hastalığı (KBH), 30 ila 50 yaş arasındaki klasik fenotipli tedavi edilmeyen hastalarda böbrek yetmezliğine yol açan ana Fabry belirtilerinden biri olmaya devam etmektedir.
•  Böbrekte Globotriaçilseramid-3 (Gb-3) birikimi fetal gelişim sırasında başlar.

Tanı “Yeni Gelişmeler"

• “Omics” çağında, Fabry hastalarının plazma ve idrarında onları sağlıklı popülasyondan veya diğer böbrek ve sistemik hastalıkları olanlardan ayıran farklı peptit profillerini tanımlayan yeni veriler ortaya çıkmaktadır.
•  Özellikle, Fabry hastalarında inflamatuar ve anjiyogenez ile aktive olan süreçlerin önemini vurgulayan spesifik anjiyogenez ile ilgili proteinler ve interlökinler tespit edilmiştir. 
•  Ayrıca, asemptomatik Fabry hastalarında, normal aralıklarda GFR, albüminüri ve plazma Lyso-Gb-3'e rağmen, idrar analizlerinde, yüksek seviyelerde, glikojen fosforilazın beyin formu, fibroblast büyüme faktörü-23 ve podosit spesifik bir protein olan nefrin tespit edilmiştir. 
•  Bütün bu veriler; Hedeflenmiş proteomiklerin, geleneksel biyokimyasal incelemelere göre daha sensitif ve spesifik olmakla birlikte aynı zamanda laboratuvar değerleri normal sınırlarda olan hastalar için tanı ve prognoza yönelik de bilgi sağlayabileceğini göstermektedir. 

Tanı “Tartışmalı Konu”

• Pediatrik Fabry vakalarında, böbrek biyopsisi, invaziv olduğu ve bazı komplikasyon riskleri taşıdığı için tartışmalı bir konu olmaya devam etmektedir. 
• Seçilmiş pediatrik vakalarda, aşağıdakilerden herhangi birisinin olması durumunda böbrek biyopsisi düşünülmelidir: 
  • özellikle ERT'ye başlama kararı sorgulandığında,
  • belirgin proteinürisi olan çocuklarda,
  • böbrek fonksiyonlarında hızlı düşüş olan hastalarda,
  • diğer böbrek hastalıklarını ekarte etmek için.

Tedavi

• Klasik Fabry hastalarında yapılan 10 yıllık bir çalışma erken yaşta ve böbrek tutulumunun az olduğu dönemde tedaviye başlanmasının önemi gösterilmiştir. Erken ve böbrek tutulumu daha az olduğu (idrar proteini kreatinin oranı ≤0.5 g/g ve ≤%50 sklerotik glomerül) dönemde tedaviye başlanan yetişkinlerin tedaviden daha fazla fayda gördüğü gösterilmiştir. 
• Semptomların ortaya çıkmasından hemen sonra ERT'ye başlanan hastalarda, daha ileri yaşta ERT'ye başlananlara göre daha iyi böbrek ve kardiyak sonuçlar elde edilmektedir. 
• Böbrek faydalarına ek olarak, enzim replasman tedavisi nöropatik ağrıyı azaltır, gastrointestinal semptomları iyileştirir ve sol ventrikül kütlesini azaltır.

Önemli Noktalar

• Erkek Fabry hastalarıyla ilişkili olan klasik fenotipte; 

o enzim aktivitesi çok az veya hiç yoktur,
o Gb-3 birikimine bağlı böbrek hasarı, ölçülebilir anormalliklerin gelişmesinden yıllar önce, böbrek hücrelerinde doğum öncesi oluşur.

İlgili özet, belirtilen kaynaktan derlenmiştir.