İnfluenza ve Aşılama
İnfluenza A ve B virüslerinin yol açtığı influenza (grip) enfeksiyonu, hemen her yıl epidemilere yol açmaktadır.1 Grip enfeksiyonu; hastaneye yatışlara, hatta ölümlere neden olabilmektedir. İnfluenzanın dünya çapında her yıl 3-5 milyon ciddi hastalığa ve 290.000-650.000 solunum hastalığına bağlı ölüme neden olduğu tahmin edilmektedir.2 Yaşlı kişiler ve altta yatan sağlık sorunları olan bireylerde ölüm de dahil olmak üzere influenza komplikasyon riski daha yüksektir.1 En önemli komplikasyon pnömoni olmakla birlikte, kardiyak ve merkezi sinir sistemi komplikasyonları da görülebilmektedir.3
İnfluenza virüslerinin antijenik özellikleri sıkça değişmekte ve yayılımları popülasyonun yeni antijenleri içeren virüslere duyarlılığına bağımlı olmaktadır.1 İnfluenzadan korunmanın optimum yolu aşılamadır. ACIP, 6 ay ve üzerindeki kontrendikasyonu olmayan tüm bireylerin her yıl aşılanmasını önermektedir.1 Aşılama kampanyalarında yüksek riskli bireyler, onlarla yakın temasta bulunan kişiler ve sağlık çalışanları öncelikli bireyler olarak kabul edilmektedir.1 Ülkemizde grip aşısı; 65 yaş ve üzerindeki kişiler ile yaşlı bakımevi ve huzurevinde kalan kişiler, gebeler, astım dâhil kronik pulmoner ve kardiyovaskülersistem hastalığı olanlar, diyabet dâhil herhangi bir kronik metabolik hastalığı, kronik böbrek hastalığı, immün yetmezliği olan veya immünsupresif tedavi alanlar ile 6 ay - 18 yaş arasında olan ve uzun süreli asetil salisilik asit tedavisi alan çocuk ve adölesanlar ve sağlık çalışanları için geri ödeme kapsamında bulunmaktadır.2,4,6

Aşılama enfeksiyon sıklığını azaltır ve temiz su gibi bir insan hakkı olarak kabul edilmektedir.2 Dünya Sağlık Örgütü, grip aşılarının güvenli ve etkili olduklarını; influenzanın önlenmesi ve epidemilerin etkisinin azaltılmasında birincil önlem olduğunu belirtmektedir.5 Grip aşısı sadece enfeksiyon oluşma riskini azaltmakla kalmaz, aynı zamanda enfekte olan kişilerin hastalığı daha hafif geçirmelerini de sağlar.1 Grip aşısının hekim vizit sıklığını %40-60 arasında azaltmanın yanı sıra, iş ve okul devamsızlığını da azalttığı bildirilmiştir.2 Ancak ülkemizde aşıların sadece çocuklar için olduğu gibi aşılama ile ilgili söylentiler oldukça yaygındır ve erişkinlerde aşılama oranları genellikle düşüktür. Sonuç olarak ülkemizde her yıl 40.000-80.000 kişi enfeksiyonlar sonucunda ölmekte, çok sayıda hasta influenza, pnömoni, boğmaca gibi hastalıklar nedeniyle kaybedilmektedir. Yapılan bir çalışmada grip aşısının bilinirliğinin oldukça yüksek olduğu (%90.7), ancak influenzanın ölümcül olabildiğini bilenlerin oranının daha düşük olduğu (%58) saptanmıştır. Çalışmada en sık görülen aşılanmama nedeni bilgisizlik olmuştur. Hekimlerin aşılar ve influenza hakkında doğru bilgileri vermeleri, aşılama oranlarının yükselmesini sağlayabilecektir.2
ACIP: Aşılama Uygulamaları Danışma Kurulu (The Advisory Committee on Immunization Practices)
- Hibberd PL. Seasonal InfluenzaVaccination in Adults. www.uptodate.com; Erişim tarihi:3.3.2021.
- Öztürk GZ, et al. Results of Influenza Vaccination: Short Follow-Up Study of a Turkish Population. Journal of the Brazilian Society of Tropical Medicine 2020;53:(e20190605):1-7.
- Kaygusuz S, Gül S. Grip ve Aşı. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2018;20(3):329-344.
- Gülten E, et al. The Knowledge, Attitudes and Beliefs of the Healthcare Workers about Influenza Infection and Vaccination at a Public Hospital in Turkey. Infect Dis Clin Microbiol 2019;1(2):87-96.
- WHO. Vaccination. https://www.euro.who.int/en/health-topics/communicable-diseases/influenza/vaccination, Erişim tarihi:3.3.2021.
- https://www.istanbuleczaciodasi.org.tr/?page=duyurular&anns_ID=6306