Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu A: wszystko, co musisz wiedzieć

W tym artykule dowiesz się:

• czym jest wirusowe zapalenie wątroby typu A,
• jakie są przyczyny i objawy zakażenia,
• kto jest w grupie ryzyka,
• jak można zapobiegać zakażeniu.

Przyczyny i drogi zakażenia

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A) to choroba zakaźna, która przenosi się głównie drogą pokarmową – poprzez spożycie skażonej żywności lub wody, a także przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Wirus HAV jest wyjątkowo odporny na działanie niekorzystnych warunków – takich jak niskie pH, niskie i wysokie temperatury oraz detergenty – co sprawia, że jego usunięcie z otoczenia może być trudne.

Zakażenie może wystąpić w każdym wieku. U dzieci poniżej 6. roku życia choroba często przebiega bezobjawowo, natomiast u starszych osób może mieć cięższy przebieg.

Okres wylęgania wirusa wynosi średnio około 30 dni, choć może się wahać od 14 do nawet 50 dni. U 3–20% zakażonych mogą wystąpić powikłania kliniczne, a w rzadkich przypadkach choroba może prowadzić do piorunującego (fulminantnego) zapalenia wątroby.

Objawy i diagnoza

Typowe objawy ostrego zakażenia wirusem HAV to:

• ciemne zabarwienie moczu,
• żółtaczka (zażółcenie skóry i białek oczu),
• jasne, odbarwione stolce.

Dodatkowo, w badaniach laboratoryjnych często obserwuje się podwyższoną aktywność aminotransferaz w surowicy krwi, co wskazuje na uszkodzenie wątroby.

Warto zaznaczyć, że u wielu osób choroba przebiega łagodnie, jednak proces zdrowienia może być długotrwały – czasem trwa nawet ponad pół roku, co bywa uciążliwe i wpływa na codzienne funkcjonowanie pacjenta.

Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą znacząco złagodzić przebieg choroby i przyspieszyć powrót do zdrowia.

Grupy ryzyka

Niektóre osoby są bardziej narażone na zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu A (HAV). Do grup podwyższonego ryzyka należą m.in.:

• osoby podróżujące z krajów o niskim ryzyku do regionów o wysokim ryzyku zakażenia,
• pracownicy służby zdrowia,
• osoby pracujące w oczyszczalniach ścieków i kanalizacji,
• osoby mające bezpośredni kontakt z osobami zakażonymi,
• mężczyźni utrzymujący kontakty seksualne z mężczyznami (MSM),
• osoby z przewlekłymi chorobami wątroby, zakażone HIV, dzieci i młodzież, które nie chorowały na WZW A.

Zalecenia WHO i CDC jednoznacznie wskazują, że osoby z tych grup powinny rozważyć szczepienie przeciwko WZW typu A. Szczepionka jest bezpieczna i skuteczna – zapewnia długotrwałą odporność, prawdopodobnie na całe życie, już po dwóch dawkach.

W Polsce szczepienie przeciwko WZW A jest zalecane, ale nieobowiązkowe – dostępne odpłatnie w punktach szczepień, w tym także w placówkach medycyny podróży.

Zapobieganie i szczepienia

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zakażeniu wirusem zapalenia wątroby typu A jest szczepienie. Szczepionki, które są szeroko dostępne, zazwyczaj składają się z dwóch dawek, które zapewniają długoterminową ochronę. Dla zdrowych osób w wieku od 1 do 40 lat pierwsza dawka może być podana nawet w dniu wyjazdu, co jest szczególnie istotne dla osób podróżujących w ostatniej chwili. Druga dawka jest niezbędna dla zapewnienia długotrwałej ochrony.

Ponadto, podstawowe zasady higieny oraz dostęp do czystej wody i sanitariatów to kluczowe elementy w walce z rozprzestrzenianiem się wirusa. Ważne jest także, aby unikać spożywania niepewnych pokarmów i napojów w rejonach, gdzie wirus jest powszechny.

Podsumowanie

Wirusowe zapalenie wątroby typu A jest groźną chorobą, która może prowadzić do poważnych powikłań, szczególnie u osób z grup ryzyka. Wiedza na temat objawów, dróg zakażenia oraz dostępnych szczepionek może pomóc w ochronie siebie i swoich bliskich. Pamiętaj, że szczepienie jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniu wirusem zapalenia wątroby typu A.

Nie czekaj, zadbaj o swoje zdrowie i skonsultuj się z lekarzem w sprawie szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A!