W tym materiale znajdziesz informacje na temat:

• Konsekwencji utrzymania wysokiej odporności populacji w obszarach wolnych od polio
• W jaki sposób dodatkowe działania szczepienne (supplementary immunisation activities -SIAs) przyczyniają się do zapobiegania wybuchom epidemii?
• Czynników wpływających na opłacalność różnych strategii szczepień przeciwko polio
• Dlaczego coroczne pSIA (proactive preventative supplementary immunisation activities) są kluczowe w regionach z niskim rutynowym pokryciem szczepień?
• Wyzwań jakie wiążą się z wdrażaniem strategii szczepień w obszarach nieendemicznych

Kontekst

Eliminacja polio pozostaje globalnym priorytetem, pomimo certyfikacji wielu regionów jako wolnych od polio. Mimo, że ostatni przypadek polio w regionie afrykańskim zgłoszono w Nigerii w 2016 roku, niedawne przypadki zawleczenia dzikiego wirusa polio typu 1 (WPV1) do Malawi i Mozambiku podkreślają ciągłe ryzyko epidemii. Utrzymanie wysokiej odporności populacji poprzez rutynowe szczepienia (routine immunisation -RI) jest kluczowe, a dodatkowe SIAs (supplementary immunisation activities) odgrywają istotną rolę w zwiększaniu tej ochrony, szczególnie w obszarach o niskim wskaźniku szczepień.

Analiza strategii szczepień

Najnowsze badanie modelowe wykorzystujące matematyczny model SIR (Susceptible-Infected-Recovered) opisujący rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych w populacji zostało użyte do symulacji dynamiki transmisji WPV1 (wild polio virus type 1) w hipotetycznej populacji 8 milionów dzieci poniżej 5 roku życia. W tym modelu można zaobserwować, jak różne strategie szczepień—od polegania jedynie na RI plus oSIAs do kombinacji obejmujących roczne lub dwuletnie pSIAs—wpływają zarówno na prawdopodobieństwo epidemii, jak i na opłacalność działań ochronnych. Analiza zakłada roczną bazową liczbę zawleczeń i bada szeroki zakres wskaźników RI, podkreślając punkty krytyczne, w których dodatkowe SIAs zaczynają przynosić malejące korzyści.

Badanie wskazało, że strategia rocznych pSIA konsekwentnie zapewnia niższe prawdopodobieństwo epidemii w porównaniu zarówno do strategii dwuletnich pSIA, jak i strategii bez pSIAs—szczególnie w populacjach z wskaźnikiem RI poniżej 66,6%, ustalonego progu odporności zbiorowiskowej. Rutynowe szczepienie za pomocą biwalentnej doustnej szczepionki przeciw polio (bOPV) oraz dawka inaktywowanej szczepionki przeciw polio (IPV) dla każdego dziecka tworzy podstawowy poziom odporności. Jednak w miarę jak wskaźnik RI staje się heterogeniczny w różnych regionach, SIAs pomagają dotrzeć do pozostałych nieszczepionych lub niedoszczepionych dzieci, pozwalając tym samym na uniknięcie potencjalnych epidemii.

Powyższy model integruje zarówno odporność indukowaną szczepionką, jak i ryzyko związane z polio porażennym związanym ze szczepionką (VAPP- vaccine-associated paralytic polio). Pokazuje, że chociaż coroczne pSIAs mogą zwiększyć liczbę podawanych dawek (a tym samym przypadków VAPP), całkowity koszt dla Globalnej Inicjatywy Eliminacji Polio (GPEI) i krajowych systemów zdrowia może być mniejszy, jeśli liczba epidemii jest zminimalizowana. Biorąc pod uwagę takie parametry, jak podstawowy wskaźnik reprodukcji (R0) i odsetek dzieci pominiętych w ramach programu SIA, badanie przedstawia szczegółowe wskaźniki opłacalności, które pomagają w podejmowaniu decyzji.

Konsekwencje dla obszarów nieendemicznych

W regionach, wolnych od polio, ale obarczonych ryzykiem ponownego wprowadzenia choroby poprzez zawleczenie, konsekwencje tego badania są szczególnie istotne. Analiza wykazuje, że nawet pojedynczy zawleczony przypadek w populacji z niskim wskaźnikiem RI może wywołać epidemię, co bezpośrednio wpływa na długoterminowe cele eliminacji polio. Gdy wskaźnik RI jest poniżej krytycznych poziomów, zwiększenie częstotliwości pSIAs—najlepiej na poziomie rocznym—może zapobiec znacznemu wzrostowi zachorowalności oraz potencjalnemu międzynarodowemu rozprzestrzenieniu się choroby.

Dla decydentów politycznych i specjalistów ds. zdrowia publicznego, decyzja o utrzymaniu lub zmniejszeniu częstotliwości pSIA jest złożona. W obszarach nieendemicznych, gdzie wskaźnik RI jest stosunkowo wysoki, kuszące może być zmniejszenie częstotliwości SIAs z perspektywy ekonomicznej. Jednak badanie ostrzega, że nawet niewielkie epidemie mogą mieć znaczące konsekwencje dla zdrowia globalnego. Dlatego należy zrównoważyć kwestie kosztowe z nadrzędnym celem utrzymania statusu obszaru wolnego od polio, pamiętając, że ryzyko epidemii nigdy całkowicie nie znika, dopóki odporność populacji nie jest powszechnie wysoka.

Nowe badania i wyzwania

Trwające badania nadal udoskonalają modele, które leżą u podstaw strategii szczepień aby lepiej zrozumieć ryzyko epidemii. Jednym z obecnych wyzwań jest oszacowanie rzeczywistego wpływu SIAs w różnych kontekstach epidemiologicznych, gdzie nawet małe grupy demograficzne z niższym wskaźnikiem RI mogą wpływać na ogólne wyniki.

Ponadto, ewoluujące dynamiki finansowania i wyzwania logistyczne komplikują optymalne wdrażanie SIAs. W miarę jak budżety globalne się zmieniają, istnieje wyraźna potrzeba innowacyjnych podejść, które utrzymują zapobieganie epidemii, zapewniając jednocześnie opłacalne wykorzystanie zasobów. Badania koncentrują się również na strategicznej integracji SIAs z innymi interwencjami zdrowotnymi, co zwiększa ogólną wartość wynikającą z tych kampanii.

Rekomendacje ekspertów i perspektywy

Rekomendacje ekspertów sugerują, że utrzymanie corocznych pSIAs jest opłacalne w warunkach ze wskaźnikiem RI poniżej 66,6%. Gdy poprawa wskaźnika RI jest marginalna, pSIAs nadal przynoszą znaczne korzyści w zapobieganiu epidemii. Jednak w miarę jak wskaźnik RI przekracza ten próg, można rozważyć rekalibrację postępowania w kierunku rzadszych SIAs, pod warunkiem, że pozostaną rygorystyczna kontrola i szybkie mechanizmy odpowiedzi na epidemie.

Patrząc w przyszłość, ciągłe zaangażowanie w zarówno w RI, jak i strategiczne SIAs będzie kluczowe w utrzymaniu wysiłków na rzecz eliminacji polio. Oczekuje się, że bieżące ulepszenia w technikach modelowania, ocenach kosztów i systemach dostarczania szczepionek jeszcze bardziej uproszczą te strategie.

Wnioski

Podsumowując, niedawno przeprowadzone badanie modelowe podkreśla znaczenie dostosowanych strategii szczepień w utrzymaniu obszarów wolnych od polio. Coroczne pSIAs w obszarach z niskim wskaźnikiem RI stanowią solidną ochronę przed epidemiami i są opłacalne zarówno z perspektywy systemu zdrowia, jak i GPEI. W miarę poprawy wskaźników RI, równowaga może się zmienić, ale stała czujność i elastyczne podejście pozostają kluczowe.