2021 Yılının Son Döneminde Multipl Skleroz (MS) Alanında Yaşanan Gelişmeler
2021 yılında MS alanında birçok yeni çalışma yayınlandı ve gelişme yaşandı. MS ile yaşam konusundaki sorulara ilginç ve umut veren yanıtlar sağlayan bu gelişmelerden bazılarını aşağıda bulabilir, Multiple Sclerosis Association of America (MSAA) tarafından derlenen bu yazının tamamına orijinal dilinde https://mymsaa.org/news/whats-new-in-ms-research-september-2021/ üzerinden erişebilirsiniz.1
Orta-şiddetli MS hastalarında kök hücre çalışmasına FDA onayı
FDA’in orta-şiddetli MS hastalarının semptomlarını ve yaşam kalitelerini iyileştirmek amacıyla kendi kök hücreleriyle yapılan infüzyonun etkililik ve güvenliliğinin değerlendirileceği Faz II çalışmaya onay verdiği açıklanmıştır. Randomize, çift kör çalışmada 24 hastaya, 32 hafta süre içerisinde, 6 kez, kendi yağ dokularından elde edilen erişkin kök hücre enjeksiyonu yapılacaktır. Yapılan açıklamada yüksek dozlarda ve tekrarlayıcı şekilde verilen kök hücrelerin bağışıklık sistemini düzenleyerek vücudun kendi hücrelerine saldırmasının önüne geçilmesinin umut edildiği belirtilmiştir.1,3
Pfizer/BioNTech COVID aşısıyla kısa vadede MS relaps riskinde artış saptanmamıştır
Pfizer/BioNTech COVID-19 aşısı yapılan 324 MS hastasıyla gerçekleştirilen İtalyan çalışmasında, aşılamadan sonraki 2 ay içerisinde klinik relaps riskinde artış saptanmadığı açıklanmıştır. Araştırmacılar yaş ve cinsiyet gibi demografik özelliklerin ve hastalık karakteristiklerinin relaps riskini etkilemediğini de belirtmişlerdir.1,4
MS hastalarında ek COVID-19 aşısı çalışması
Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes of Health - NIH) MS ve diğer otoimmün hastalıkları bulunan ve orijinal COVID-19 aşı protokolüne yanıt vermeyen hastalarda ek COVID-19 aşısına verilen antikor yanıtının değerlendirileceği bir klinik çalışmayı başlatmıştır. Otoimmün Hastalığı Bulunan ve Yanıt Vermeyen Kişilerde COVID-19 Aşısı Rapel Uygulaması adı verilen çok merkezli, faz II çalışmanın; standart aşı programına negatif veya sub-optimal yanıt veren ve immünosupresif tedavi alan, otoimmün hastalığı bulunan hastaları içereceği açıklanmıştır. Çalışmada multipl skleroz, pemfigus, romatoid artrit, sistemik lupus eritematosus veya skleroderması olan yaklaşık 600 hastaya orijinal olarak oldukları COVID-19 aşısından ek bir doz daha yapılacak ve 13 ay süreyle izlem gerçekleştirilecektir. Çalışmanın temel amacı; ek aşı dozu yapılan hastaların 4 hafta sonra anlamlı derecede daha iyi antikor yanıtı verip vermediklerinin saptanmasıdır.1,5
MS tedavisi almakta olan hastalarda COVID-19 enfeksiyonu
MS hastalarının aldığı hastalık modifiye edici tedavilerin immünosupresif etkilerinin COVID-19 enfeksiyonunun sonuçlarını kötüleştirebileceği endişesine yönelik olarak biri ABD, diğeri İspanya’da gerçekleştirilen 2 çalışmanın sonuçları açıklanmıştır. 843 MS hastasının dahil edildiği ABD çalışmasında hastalık modifiye edici ilaç kullanan MS hastalarının çoğunun hastalığı hafif geçirdiği açıklanırken, 326 hastanın dahil edildiği İspanyol çalışmasında şiddetli enfeksiyon oranının %21, kritik COVID enfeksiyonu oranının %3 ve ölüm oranının %2 olmasıyla MS tedavisinin COVID-19 seyrinde kritik bir rol oynadığı öngörüsünü doğrulamadığı belirtilmiştir.1,6,7
MS tedavisinin kalitesini belirleyebilecek 5 özellik
Almanya’da yapılan bir çalışma MS tedavisinin kalitesinin 5 maddeyle belirlenebileceğini öne sürmüştür:1,8
- MS nedeniyle tedavi alan hastaların yeni veya ağırlaşan semptomları bildirebilecekleri bir sürecin varlığı
- Uygun fiziksel egzersizin desteklenmesi
- Koordine ve multidisipliner bakım verilmesi
- Tedavi karar aşamasında hekim ve hasta arasında aktif kooperasyonun teşvik edilmesi
- Hastalık modifiye edici tedavilerin hastalık sürecinin erken döneminde önerilmesi
Araştırıcılar, MS hastalarının hayatını olumlu etkileyebilecek olan yeni belirteç setlerinin gerçek yaşam koşullarında değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştır.1,8
MS’te bağırsak disfonksiyonu sıklığı ve belirteçleri
İtalya’daki 9 MS merkezinde ayakta tedavi edilen 1100 hastanın değerlendirilmesinde 7 hastadan 1’inde orta-şiddetli derecede bağırsak disfonksiyonu bulunduğu saptanmıştır. Orta-şiddetli derecedeki bağırsak disfonksiyonunun; progresif MS formları bulunan hastalarda, daha yüksek işgörmezlik düzeyine sahip olan kişilerde, yaşlılarda ve/veya hastalık süresi daha uzun olanlar hastalarda daha sık görüldüğü belirtilmiştir. Kadın cinsiyet, yürüme güçlüğü ve mesane semptomlarının şiddetli nörojenik bağırsak disfonksiyonuna ait belirteçler olduğu dile getirilmiştir.1,9
FDA: Gıda ve İlaç Dairesi (Amerika Birleşik Devletleri-ABD); MS: Multipl skleroz
- What’s New in MS Research: September 2021. https://mymsaa.org/news/whats-new-in-ms-research-september-2021/ Erişim tarihi: 22.11.2021.
- Reich DS, et al. Safety and efficacy of tolebrutinib, an oral brain-penetrant BTK inhibitor, in relapsing multiple sclerosis: a phase 2b, randomised, double-blind, placebo-controlled trial. Lancet Neurol. 2021;20(9):729-738.
- Hope Biosciences Stem Cell Research Foundation. FDA gives greenlight for multiple sclerosis stem cell trial. July 27, 2021. https://www.businesswire.com/news/home/20210727005234/en/FDA-Gives-Green-Light-for-Multiple-Sclerosis-Stem-Cell-Trial. Erişim tarihi:4.12.2021
- Di Filippo M, et al. mRNA COVID-19 vaccines do not increase the short-term risk of clinical relapses in multiple sclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2021; doi:10.1136/jnnp-2021-327200.
- National Institutes of Health. NIH launches study of extra COVID-19 vaccine dose in people with autoimmune disease. https://www.nih.gov/news-events/news-releases/nih-launches-study-extra-covid-19-vaccine-dose-people-autoimmune-disease. Erişim tarihi:4.12.2021
- Perez CA, et al. COVID-19 severity and outcome in multiple sclerosis: results of a national, registry-based, matched cohort study. Mult Scler Relat Disord. 2021;16(55):103217.
- Arrambide G, et al. SARS-CoV-2 infection in multiple sclerosis: Results of the Spanish Neurology Society Registry. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2021;8:e1024.
- Kraft AK, Berger K. Quality of care for patients with multiple sclerosis –a review of existing quality indicators. Front Neurol. 2021. Aug5;12:708723. doi: 10.3389/fneur.2021.708723.
- Alvino B, et al. Prevalence and predictors of bowel dysfunction in a large multiple sclerosis outpatient population: an Italian multicenter study. J Neurol. 2021.https://doi.org/10.1007/s00415-021-10737-w.
İçeriği görüntülemek ve daha fazla içeriğe ulaşmak için lütfen hesap oluşturun.
Multipl Sklerozlu Hastalarda Serolojik Belirteçlerin Araştırılması ve Teriflunomidin Gerçek Yaşamdaki Etkililik ve Güvenliliğinin Değerlendirilmesi
Teriflunomid Tedavisinin Relapslarla Seyreden Multipl Sklerozlu Hastalarda Kognitif Performans ve Beyin Hacmi Üzerindeki Etkileri
Prof. Dr. Rana Karabudak
6.Global İzlenimler Çıktıları
Nöro Görüntülemede Bugünden Geleceğe Bakış
Nöroinflamatuar Hastalıklarda SARS-COV-2 Aşılaması: Erken Dönem Güvenlilik/Tolerabilite Verileri
Alemtuzumab Tedavisi Alan Multipl Skleroz Hastalarında İnfüzyon Tedavisi Uygulamasını, Tedavi Memnuniyetini ve Yaşam Kalitesini Değerlendiren, Almanya’da Gerçekleştirilen, Ulusal Çok Merkezli Çalışma (INFUSE-MS Çalışması)
.svg)
