Multipl Skleroz Hastalarında 3 Metre Geri Yürüme Testinin Geçerlilik ve Güvenirliği
3 Metre Geri Yürüme Testinin Multipl Skleroz Hastalarındaki Geçerlilik ve Güvenirliği
MS hastalarının rehabilitasyonundaki önemli hedeflerden biri düşme risklerini azaltarak performanslarını artırmaktır. Bu nedenle, bu hastalardaki düşme riskinin değerlendirilmesi hem rehabilitasyon programının belirlenmesi, hem de tedavi sonuçlarının değerlendirilmesinde önem taşır. Düşme riskini değerlendiren testlerde temel olarak ileri yürüme ve geri dönme becerisi ele alınmaktadır. Ancak geri yürüme oldukça daha güç bir aktivitedir ve daha iyi nöromuskuler kontrol, propriyosepsiyon ve koruyucu refleks gerektirir.
3 Metre Geri Yürüme Testi (3MBWT, 3-Meter Backward Walk Test) nöromuskuler kontrol, propriyosepsiyon, koruyucu refleksler, düşme riski ve dengenin değerlendirmesi amacıyla kullanılmaktadır. MS hastalarında 3MBWT’nin geçerlilik, güvenirlik ve saptanabilir minimum değişikliğinin (MDC) belirlenmesini amaçlayan çalışmaya 8’i erkek olmak üzere 40 hasta dahil edilmiştir. 3MBWT’nin güvenirliğini değerlendirmek için sınıflar arası korelasyon katsayısı (ICC) kullanılmıştır. MDC hesaplamaları, başlangıç verileri kullanılarak gerçekleştirilmiş; geçerlilik ise TUG testi, 12 maddeli Multipl Skleroz Yürüme Ölçeği (MSWS-12), 2 Dakika Yürüme Testi (2MWT), Zamanlı 25-Adım Yürüme Testi (T25FW) ve Dört Kare Adım Testi (FSST) ile korelasyon değerlendirilerek saptanmıştır.
3MBWT’nin değerlendiriciler arası (ICC) 0,944-0,945 ve değerlendirici içi 0,932-0,935 güvenirliği çok iyi bulunmuştur. Değerlendiriciler arası MDC değerlerinin 1,13-1,30; değerlendirici içi MDC değerlerinin 1,10-1,24 olduğu hesaplanmıştır. 3MBWT’nin TUG, MSWS-12 ve 2MWT ile korelasyonu istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.
Çalışma sonucunda 3MBWT’nin MS hastalarda geçerli ve güvenilir olduğu belirtilmiştir. 3MBWT’nin ayakta ve yatan hastalarda kısa sürede ve kolayca yapılabilen ve herhangi bir gereç gerektirmeyen bir test olduğu vurgulanmış ve MDC sonuçlarına göre 3MBWT ile MS hastalarındaki küçük farklılıkların yeterince saptanabildiği belirtilmiştir. 3MBWT’nin relaps ve remisyon dönemlerinde propriyosepsiyonla ilişkili sinerjik motor fonksiyonlardaki küçük değişikliklerin saptanması için yararlı bir test olabileceği ve hastalık progresyonu ile tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde EDSS verilerine ek bilgiler sağlayabileceği dile getirilmiştir.
Hafif İşgörmezliği Olan Multipl Skleroz Hastalarında 3 Metre Geri Yürüme Testinin Geçerlilik ve Güvenirliği
Multipl Skleroz hastalarında baş dönmesi, postürel instabilite, denge sorunları, ataksi ve düşmeler sık görülen ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen durumlardır. MS hastalarında düşme sıklığının % 56 kadar yüksek olduğu bildirilmiştir. Düşmelerin % 60’dan fazlası yürüme gibi günlük aktiviteler sırasında gerçekleşmekte olduğu için denge bozuklukları ve düşmeleri değerlendiren hassas yöntemlere gerek duyulmaktadır. Denge, düşme ve işlevsel beceriler için sıklıkla kullanılan değerlendirme yöntemleri ileri yürüme ve geri dönme becerisini değerlendirmektedir. Oysa geri yürüme daha güçtür ve daha iyi nöromüsküler kontrol, propriyosepsiyon ve koruyucu refleks gerektirir. 3 Metre Geri Yürüme Testi (3MBWT, 3-Meter Backward Walk Test) nöromüsküler kontrol, propriyosepsiyon, koruyucu refleksler, düşme riski ve denge değerlendirmesi amacıyla kullanılmaktadır ve sağlıklı yaşlı kişiler, inme geçirenler ve Parkinson hastalarında düşme riski değerlendirmesi amacıyla sık kullanılan pek çok testten daha yararlı olduğu bildirilmiştir. Ancak 3MBWT’nin hafif işgörmezliği olan MS hastalarındaki geçerlilik ve güvenilirliği daha önce değerlendirilmemiştir.
Hafif işgörmezliği olan MS hastalarında 3MBWT’nin geçerlilik ve güvenirliğinin saptanmasını amaçlayan çalışmaya ortalama EDSS skoru 1.89 olan 93 hasta dahil edilmiştir. Hastalara 3MBWT, İşlevsel Erişim Testi (FRT, Functional Access Test), Dinamik Yürüme İndeksi (DGI, Dynamic Gait Index), Zamanlı 25 Adım Yürüme Testi (T25FW, Timed 25-Foot Walk) ve Zamanlı Kalk ve Yürü Testi (TUG, Timed-Up and Go) yapılmıştır. Test-tekrar test güvenirliğini ölçmek için, ilk değerlendirmeden 3 gün sonra ikinci bir değerlendirme yapılmıştır.
Cronbach'ın alfa katsayısının 0,998 (çok iyi) olduğu saptanmıştır. Değerlendiriciler arası fikir birliği için, testin ICC değerleri 0,998 olmuştur. SEM değerinin 0.18, MDC değerinin 0,50 olduğu saptanmıştır. 3MBWT ile FRT (r: -0,931; p: 0,001), TUG (r: 0,968; p: 0,001), T25FW (r: 0,879; p: 0,001), DGI (r: -0,871; p: 0,001) ve düşme öyküsü (r: 0,932; p: 0,001) arasındaki bağlantıların çok güçlü olduğu görülmüştür.
Çalışma sonucunda 3MBWT’nin hafif işgörmezliği olan MS hastalarında düşme riski ve dengenin değerlendirilmesinde geçerli, güvenilir ve hassas bir gereç olarak kullanılabileceği belirtilmiştir.
- Kirmaci ZİK, et al. Validity and reliability of the 3-meter backward walk test in patients with multiple sclerosis. Mult Scler Relat Disord. 2022 Jul;63:103842. doi: 10.1016/j.msard.2022.103842.
- Bilek F, Demir CF. Validity and reliability of the 3-meter backward walk test in mildly disabled persons with multiple sclerosis. Mult Scler Relat Disord. 2022 Feb;58:103532. doi: 10.1016/j.msard.2022.103532.
2MWT: 2 Dakika Yürüme testi (2 Min Walk Test)
3MBWT: 3 Metre Geri Yürüme Testi (3-Meter Backward Walk Test)
DGI: Dinamik Yürüme İndeksi (Dynamic Gait Index)
EDSS: Genişletilmiş İşgörmezlik Durumu Ölçeği (Expanded Disability Status Scale)
FRT: İşlevsel Erişim Testi (Functional Access Test)
FSST: Dört Kare Adım Testi (The Four Square Step Test)
ICC: Sınıflar arası korelasyon katsayısı (Intra-class corelation coefficient)
MDC: Saptanabilir minimum değişiklik (Minimal detectable change)
MS: Multipl skleroz
MSWS-12: 12 maddeli Multiple Skleroz Yürüme Ölçeği (12-item Multiple Sclerosis Walking Scale)
SEM: Standart ölçüm hatası (Standard error of measurement)
T25FW: Zamanlı 25 Adım Yürüme Testi (Timed 25-Foot Walk)
TUG: Kalk ve Yürü Testi (Timed-Up and Go)
.svg)
